Constantinopel  is een oude naam van de stad Istanboel, die gelegen is tussen de Zwarte Zee en de Zee van Marmara.

De stad was de hoofdstad van achtereenvolgens het Romeinse, het Oost-Romeinse of Byzantijnse, het Latijnse, opnieuw het Byzantijnse en vervolgens onder de naam Istanboel de hoofdstad van het Ottomaanse Rijk.

In 330 werd de stad, tot dan toe Byzantion genaamd, door keizer Constantijn de Grote hoofdstad van zijn rijk gemaakt. Gedurende het grootste deel van de middeleeuwen was Constantinopel de grootste en rijkste stad van Europa.

De stadsmuren van Constantinopel omsloten de stad tot in de 15e eeuw volledig. De zeemuren, en de landmuur van Theodosius aan de westkant van de stad, waren gedurende de gehele middeleeuwen bij potentiële veroveraars berucht om hun onneembaarheid.